Neden Mindfulness?
Şimdi burada ne yapıyorsunuz?
Bir kitap ya da haber yerine neden bu yazıyı okuyorsunuz?
Mindfulness konusuna ilişkin ilginizi çeken ne?
Bu süreçten beklentiniz ne?
Bir sürece girmeden önce amacınıza ilişkin fikirler üretmeniz önemlidir. Tıpkı yola çıktığınızda nereye gitmek istediğinize karar vermeniz gibi… Çünkü işler zorlaştığınızda, birşeyler yolunda gitmediğinde karar verdiğiniz o ilk an gelir aklınıza ve sizin yolunuzda devam etmenizi sağlar. Bazen amacınız belirsiz olabilir- hayatınızda bir şeylerin eksik olduğu hissi, yada belki merak duygusu gibi…
Mindfulness yeni bir kavram değil. Uygulamaları 4000 yıl öncesi paskalya tasavvufuna dayanır.
Uygulamaların bilim alanına girmesi, Massachusetts Üniversitesi ağrı hekimi olan John Kabat-Zinn’in hastalarında kronik ağrılarına rağmen yaşamlarına odaklanabilmeleri amacıyla geliştirdiği bir program ile girmiştir. Mindfulness Temelli Stres Azaltma Programı (MBSR, Mindfulness Based Stress Reduction) olarak adlandırılan bu program her biri 2-3 saatten oluşan 8 haftalık bir süreci içermektedir. Etkinliği ortaya konulan program ilk önceleri sağlık sektörlerinde kullanılırken daha sonra farklı psikolojik sorunların sağaltımı için kullanılmaya başlamıştır.
Son 40 yıldır fiziksel ve ruh sağlığı alanında etkileri kanıtlanan uygulamalara ilişkin daha fazla bilgi edinmeden önce yeniden kendinize dönebilirsiniz. Sizin amacınız nedir? Neden ilginizi çekiyor? Hayatınızda neyi değiştirmek ya da en azından kontrol etmeyi istersiniz?
Zihninizde hala net bir amaç belirmemiş olabilir. Düşüncelerinizi oluşturmak için küçük bir deneme yapmak ister misiniz?
Bulunduğunuz yerde kendinize birkaç dakika verin ve sessizce oturun. Zihninizi bilinçli olarak bedeninize odaklayın. Ayak tabanlarınızın yere temasını hissedin, ağırlığınızı oturduğunuz sandalyede hissedin. Ellerinizi durdukları yerde fark edin. Derin bir nefes alın ve zihninizin sakinleşmesine izin verin.
Lütfen kendinize sorun: neden buradayım ve bu yazıyı okuyorum?
Bu yazıda anlatılan mindfulness hakkında ne öğrenmeyi umuyorum?
Aklınıza ilk gelen fikre dikkat edin.
Zihninizde bu sorularla birkaç dakika daha oturun. Zihninizin durulmasına izin verin ve yanıt olarak neyin ortaya çıktığını görün. Derinleştiğinizi düşünüyor musunuz? Kelimelere dökebileceğiniz düşünceleriniz oluştu mu?
Lütfen düşüncelerinizi, daha sonra dönüp bakabilmenize olanak sağlaması için, bir kenara yazın…
Neden Mindfulness?
Şimdi, diğer insanların mindfulness uygulamalarını tercih etme nedenlerine bir bakalım. Bunlardan hangisinin sizinkine uyduğunu değerlendirin.
- Daha rahat ve sakin olmak için
- Kaygı ve stresle başa çıkmak için
- Depresyona girmeyi önlemek için
- Konsantrasyon ve odaklanmayı arttırmak için
- Kronik ağrı veya hastalıkla başa çıkmak için
- Hayatınızdan daha fazla zevk almak için
- Kendinizi ve hayatınızı taktir etmek için
- Zor duygularla başa çıkmak için
- Kendinize ilişkin öz-farkındalığı güçlendirmek için
- Kendinize ilişkin öz-sefkati arttırmak için
- Kendinizi ve başkalarını kabullenmek için
- Hayatınızda kendiniz için bir alan yaratmak için
Uygulama amaçları ve etkileri sadece bu konularla sınırlı değil elbette. Bunlar sadece bazıları.
Mindfulness uygulamalarının fiziksel ve zihinsel sağlık üzerindeki etkilerine ilişkin bilimsel araştırmalar devam etmektedir. Bu alanda ilk çalışmalar, mindfulness uygulamalarının travma sonrası stres bozukluğu ve depresyon üzerinde etkisini göstermiştir. Daha sonraki yıllarda yürütülen araştırmalar uygulamaların alkol ve madde bağımlığı, obsesif kompulsif bozukluk üzerinde de etkili olduğunu ortaya koymuştur. Stresi azaltma, ruminatif düşüncelerden kurtulma, yeme dürtüsünü kontrol etme, benlik saygısını arttırma gibi konularda etkileri uluslararası alan yazında görülmektedir.
Biraz daha bilgimiz oldu bu konuda değil mi?
O halde yeniden sizin amacınıza dönebiliriz. Yazdığınız amaçlarınıza yeniden bakın. Eklemek istediğiniz şeyler olabilir mi?
Bir ya da iki amacınız daha net olabilir—daha az stres yaşamak ya da zor ilişkinizle başa çıkmak gibi… Belki de amaçlarınız daha geniştir ya da daha derin—hayatınızı kolaylaştırmak ya da hayattan keyif almak gibi…
Ekleme ya da değişiklik yapabilirsiniz. Lütfen yazdıklarınızı daha sonra bulabileceğiniz şekilde yazın.
Amaçsızca seyahate çıkmak
Nereye gitmek istediğinizi bilmek güzel olsa da, farkındalık yolculuğu, navigasyonunuzu belirli bir posta kodu ve adres girerek programlamak ve 2 saat 45 dakika içinde ulaşmayı beklemek gibi değildir. Mindfulness bize dünyanın daha geniş ve tazelenmiş olasılıklarına açılmamıza yardımcı olur. Bazen bu yolculuğun bizi beklemediğimiz bir yöne götürdüğünü de fark edebiliriz. Yol aldığınız alanların değişikliğine açık olmanız ve devam ederken amaçlarınızı gözden geçirmeniz halinde deneyiminiz çok daha zengin olacaktır. İlerlemenizi izlerken rahat olmanız, ‘kazanımlarınızı’ hızlıca ve açıkça görebilmeniz için iyi olacaktır. Mindfulness uygulamalarının faydalı olabilmesi için yargılamayı ve sonuç aramayı bırakmamız gerekir. Yıllardır düşünce ve davranışlarımıza yerleşmiş olan alışkanlıklarımızı bir anda değiştirebilmemiz söz konusu değildir. Uygulamalar bazen, yavaş, belirgin olmayan içsel değişimleri beraberinde getirir. Belki de en uygun olanı, mindfulness uygulamaları sonucu bir değişiklik aramak değil şu anda kim olduğumuzu daha fazla kabullenmektir. Dolayısıyla bu süreçle birlikte, çırpınmayan ve aslında sakin bir tutum geliştiriyoruz-ki bu alıştığımızın tam tersi değil mi?
Sekiz haftalık mindfulness programını bitirenlerin sıklıkla yaptığı yorum ‘durma, dene!’ olmuştur.
Bireysel mindfulness uygulamaları meditasyondan farklıdır. Uygulamalar için özel bir alana geçmeniz gerekmez, sessiz bir ortamda lotus pozisyonunda oturmanız ve bunun için belirgin saatler ayırmanız gerekmez. Her yerde her ortamda mindful olabilirsiniz. Bu sizin kendinize doğru bir seyahatinizdir. İçinizdeki adaya yolculuk eder ve öncelikle ona ulaşırsınız.
